Domowe ściemniacze. Część piąta Kilka prostszych schematów

Ściemniacz na analogu tranzystora z jednym złączem

Obwód takiego ściemniacza pokazano na rysunku 1.

Pomimo absolutnej odmienności schematów na pierwszy rzut oka działają one prawie identycznie. Jasność lampy jest kontrolowana przez fazową metodę sterowania tyrystorem, jednak połączenie obciążenia jest nieco inne.

W rozważanym obwodzie obciążenie regulatora, żarówka, jest zawarte w przekątnej mostka prostowniczego dla prądu przemiennego. Sam tyrystor jest zawarty w przekątnej stałym, prostowanym prądem. W poprzedni wzór Sama żarówka jest również uwzględniona w tej przekątnej, ale w tym przypadku nic nie zmienia.

Na tranzystorach VT1, VT2 zmontował węzeł łagodnego rozruchu, który zostanie opisany poniżej, ale na razie rozważ działanie samego kontrolera. Jeśli mentalnie narysujemy pionową linię na rycinie 1 między tranzystorem VT2, a rezystorami R3 i R4, wówczas wszystko, co okaże się po prawej stronie tej linii, jest w rzeczywistości ściemniacz.

Rysunek 1. Ściemniacz na analogu tranzystora z pojedynczym złączem

Zamiast jednozłączowego tranzystora podwójnej bazy KT117A, jego analog zamontowany na tranzystorach VT3, VT4 jest wykorzystywany w obwodzie generującym impuls wyzwalający. Jeśli połączymy kolektor i emiter tranzystora VT2 drutem zworki, wówczas kondensator C2 zostanie naładowany przez rezystory R3 i R4.

Kiedy napięcie na nim osiągnie napięcie początkowe analogu tranzystora jednozłączowego, otworzy się i utworzy impuls napięciowy na UE tyrystora VS1, który włączy się, a prąd przepłynie przez obciążenie. Tyrystor zostanie zablokowany w taki sam sposób, jak w poprzednim obwodzie w momencie, gdy napięcie sieciowe przejdzie przez zero. Rezystor R4 dostosowuje jasność, o czym świadczy napis na schemacie. Maksymalna jasność zostanie osiągnięta, gdy silnik rezystora zmiennego R4 zostanie ustawiony w skrajnie lewej pozycji zgodnie ze schematem, prędkość ładowania kondensatora C2 jest maksymalna.

Jeśli zainstalowano zworkę między kolektorem a emiterem tranzystora VT2, należy ją usunąć i kontynuować dalsze badania. Obwód łagodnego rozruchu działa w następujący sposób.

W momencie włączenia kondensator C1 nie jest jeszcze naładowany, więc tranzystor kompozytowy VT1 VT2 jest zamknięty, a sekcja kolektor-emiter VT2 jest duża, między opornikami R3 i R4 jest prawie przerwa, co nie pozwala na ładowanie kondensatora taktowania C2.

Po włączeniu zasilania przez obwód VD1, R1 kondensator tlenkowy C1 rozpoczyna ładowanie. Napięcie na nim zaczyna płynnie rosnąć, co prowadzi do stopniowego otwierania się tranzystora kompozytowego VT1 VT2, a kondensator C2 stopniowo się ładuje.

Stała czasu ładowania kondensatora C1 jest taka, że ​​proces ładowania trwa kilka sekund, w tym samym czasie następuje powolny spadek rezystancji sekcji kolektor-emiter tranzystora VT2, tak powolny, że wygląda jak powolny obrót rezystora R4 w kierunku zmniejszenia rezystancji: następuje gładki wzrost jasności, co przyczynia się do zwiększyć żywotność samej żarówki.

Na koniec jasność zostanie ustawiona zgodnie z pozycją silnika rezystora R4, przy jakiej jasności został wczoraj wyłączony, przy tej samej jasności, którą włączy się dzisiaj. Oczywiście po takim uruchomieniu możesz ręcznie dostosować jasność lampy, jeśli to konieczne.

Równolegle do przełącznika sieciowego SA1 zainstalowany jest łańcuch rezystora R9 i lampa neonowa HL1, której zadaniem jest oświetlenie przełącznika w ciemnym pokoju.

Ściemniacze

Obwód takiego ściemniacza pokazano na rysunku 2.

Rysunek 2. Ściemniacz ściemniacza

Jako przykład takiego ściemniacza można zastosować obwód przemysłowy, który był używany w domowych maszynach do formowania wtryskowego (maszyny do formowania produktów z tworzyw sztucznych). W nich, oczywiście, nie był to regulator światła, po prostu kontrolował moc grzejników elektrycznych, będąc w rzeczywistości integralną częścią kaskady wyjściowej regulatorów temperatury.

Elementem zasilania obwodu są tyrystory T1, T2 połączone przeciwnie - równolegle, jak wspomniano powyżej. Każdy tyrystor jest kontrolowany przez własny obwód wyzwalający, wykonany na dynistorze, dla każdego tyrystora wykorzystywany jest jego własny dyystor i własny kondensator. Kondensatory są ładowane przez wspólny dla nich regulator - rezystor zmienny R5 i poszczególne diody D1, D2.

Załóżmy, że C1 rozpoczyna ładowanie. Jego obwód ładowania jest następujący: przewód NULL, D2, R5, R6, kondensator C1, lampa La1, przewód LINE. Zakłada się, że w tym czasie na drucie fala dodatnia fali sinusoidalnej. Gdy napięcie na kondensatorze C1 osiągnie napięcie progowe dynistora T4, ten ostatni się otwiera, a impuls otwierający przechodzi przez UE tyrystora T2. Tyrystor pozostanie otwarty, dopóki napięcie sieciowe nie przejdzie przez zero. W następnym półcyklu tyrystor T1 otworzy się w ten sam sposób.

Mała uwaga. Jeśli którykolwiek z zacisków rezystora zmiennego R5 zostanie odłączony od obwodu za pomocą styku (niepokazanego na schemacie), wówczas prąd przez obciążenie zostanie zatrzymany. Właśnie w tym trybie ten regulator mocy został zastosowany we wspomnianych powyżej wtryskarkach.

Łatwo zauważyć, że każdy tyrystor ma swój własny zestaw elementów sterujących. Nowoczesna podstawa elementu pozwala jeszcze bardziej ułatwić taki regulator, liczba części jest o połowę mniejsza.

Ściemniacz na nowoczesnej podstawie

Jego obwód pokazano na rysunku 3.

Rysunek 3. Ściemniacz przy użyciu kompozytowego dinistora

Taki obwód zawiera bardzo mało szczegółów: zamiast dwóch dinistorów, podobnie jak w poprzednim obwodzie, używany jest tylko jeden, ale jest złożony. Po prostu w jednym przypadku dwa identyczne dinistory są połączone równolegle, dlatego taki dinistor może pracować w obwodzie prądu przemiennego, biegunowość włączenia nie ma znaczenia. Będzie działać w każdym przypadku, jeśli oczywiście będzie sprawny.

Nawiasem mówiąc, te dinistory są używane w lampy energooszczędnedlatego, jeśli zachodzi potrzeba takich szczegółów, nie należy wyrzucać bezpośrednio uszkodzonej lampy. Jest też mała uwaga: dinistory nie są „wywoływane” przez tester, więc nie powinieneś ich natychmiast wyrzucać, musisz sprawdzić w obwodzie.

Przełącznik zasilania wykonany jest na triaku, którego elektroda kontrolna jest podłączona bezpośrednio do dwukierunkowego dinistora. Gdy tylko napięcie na kondensatorze C1 osiągnie próg dinistora, na UE triaka powstanie impuls sterujący, a następnie wszystko będzie zgodne z powyższym opisem.

Zintegrowane sterowanie zasilaniem i ściemniaczem

Jednym z typowych przedstawicieli takich organów regulacyjnych jest układ KR1182PM1A. Na zewnątrz wygląda jak zwykły cyfrowy lub mikroukład analogowyponieważ jest wykonany w standardowym pakiecie DIP-16. To taki plastikowy prostokąt z 16 pinami. Za pomocą zaledwie kilku zawiasów możesz stworzyć kilka interesujących praktycznych projektów: płynne włączenie światła, przełącznik zmierzchowy, tylko regulator mocy.

Jako integralna część mikroukładu łatwo wpasowuje się w kompozycję różnych urządzeń sterujących mocą. Jednocześnie jest w stanie przemieścić ładunek o mocy do 150 W bez zewnętrznych elementów mocy - triaków lub tyrystorów. Jeśli włączysz równolegle dwa mikroukłady, po prostu wlutujesz je na dwa piętra, wtedy moc obciążenia można podwoić. Najprostszy obwód do włączenia mikroukładu pokazano na rysunku 4.

Rysunek 4. Ściemniacz na układzie KR1182PM1

Okazuje się jednak, że nie jest to najłatwiejsza i najbardziej ekonomiczna opcja.Dla najbardziej leniwych, w najlepszym tego słowa znaczeniu, jest zintegrowane sterowniki mocywykorzystujące tylko dwie zawiasowe części - samą żarówkę i rezystor zmienny, a moc rezystora nie przekracza jednego wata. Takie są używane jako regulacja głośności w starym sprzęcie. Schemat połączeń takiego „mikroukładu” pokazano na rysunku 5, a jego wygląd na rysunku 6.

Rysunek 5. Schemat podłączenia zintegrowanego regulatora mocy POLYDEX R1500

Rysunek 6 pokazuje wygląd zintegrowanego regulatora mocy POLYDEX R1500.

Rysunek 6. POLYDEX R1500. Wygląd

Poprzednie części artykułu:

Domowe ściemniacze. Część pierwsza Rodzaje tyrystorów

Domowe ściemniacze. Część druga Urządzenie tyrystorowe

Domowe ściemniacze. Część trzecia. Jak kontrolować tyrystor?

Domowe ściemniacze. Część czwarta Praktyczne urządzenia tyrystorowe

Boris Aladyshkin